درخواست یک روزنامه از قوه قضائیه: با رسانههای تحریککننده برخورد عبرتآموز کنید
تاریخ انتشار: ۱۹ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۷۰۶۳۱
آفتابنیوز :
روزنامه ایران رسانهها را یکی مقصرات شکلگیری اعتراضات دانست و از دستگاه قضا خواست با آنها برخورد عبرتآموز شود.
مراجع امنیتی و قضایی در کنار برخورد کاملاً قاطع و کوبنده با «مباشران جنایت» (اشرار کف خیابان)، باید سراغ رسانهها و سیاستبازانی بروند که با تحریف و تهییج و تحریک، «مسببان» جنایت و شرارت اخیر بودند و مجازاتهای عبرتآموز علیه آنها اعمال کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
منبع: آفتاب
کلیدواژه: روزنامه ایران اعتراضات ۱۴۰۱ قوه قضاییه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۷۰۶۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آموزش جنایت و روابط نامشروع ماحصل اخبار حوادث بدون پیوست!
قبحزدایی از روابط نامشروع و عادیسازی آن در جامعه با انتشار برخی اخبار حوزه حوادث و انتشار عریان جزئیات برخی جنایات و قتلها، میتواند ثمر و نتیجهای جز ترویج و توسعه این روابط ناسالم و وقوع جنایات مشابه بعد توسط افراد مستعد را به دنبال نداشته باشد! - اخبار اجتماعی -
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، وقتی صفحه حوادث برخی روزنامه را ورق میزنید یا صفحات حوادث برخی خبرگزاریها و سایتهای خبری را میبینید "تیترهای جنایی" فریاد میزنند، جنایتی هولناک، قتلی فجیع، خشونت بیرحمانه... گویی غرق در دریای بیکران سیاهی شدهاید که هر روز موجی از اخبار جنایی آن را متلاطمتر میکند اما آیا رسانهها به عمق این تاریکی و تبعات مخرب آن بر روان جامعه هم توجه دارند؟
برخی از تیترها را مرور کنیم؛ "قتل در تهران به روش سریال خونسرد! "، " قتل اسرارآمیز پزشک طب سنتی در تهران "، "قتل دختر 7 ساله به دست زن همسایه" اینها تنها نمونههایی از انبوه اخباری هستند که هر روز در رسانهها منتشر میشوند اما صرف انتشار اخبار حوادث بدون پرداختن به ابعاد و چرایی وقوع آنها و ارائه تحلیلهای جامعهشناختی و پرداختن به ابعاد روانی عوامل جنایت و قربانیان این حوادث، چه تبعاتی برای سلامت و روان جامعه دارد؟!
انتشار اخبار حوادث در رسانهها، به طور فزایندهای در حال افزایش است، رسانه در حوزه اخبار حوادث، معمولا اصرار دارند جزئیات دقیق و هولناکی از وقوع جنایات را به تصویر بکشند که این این به تنها میتواند به شدت "سلامت روان جامعه" را با خطر مواجه کند؛ مواجهه مداوم مخاطبان رسانهها با اینگونه اخبار میتواند احساس ترس و اضطراب را در افراد افزایش دهد و در عین حال به نوعی بُعد آموزشی برای برخی افراد دارای زمینه ذهنی این جنایات نیز داشته باشد!
از سوی دیگر صرف انتشار اخبار جنایی و حوادث بدون پیوستها و ملاحظات رسانهای آن میتواند "احساس امنیت" در یک جامعه را با چالش جدی مواجه کند؛ کما اینکه ممکن است از ضریب و شاخصههای بالای امنیت برخوردار باشد اما وضعیت "احساس امنیت" در آن جامعه به هیچ وجه وضعیت مطلوبی نداشته باشد!
متاسفانه باید اذعان داشت که طی این سالها و در فضای رسانهای کشورمان، رسانهها صرفاً اصرار بر انتشار عریان اخبار جنایی داشتهاند و ارائه تحلیلهای دقیق و پرداختن به چرایی وقوع این حوادث و جنایات از منظر جرمشناسی، روانشناسی و جامعهشناسی، محلی از اعراب نداشته است!
برای بررسی ابعاد این مسئله مهم و تبیین چرایی خروجی بخشهای حوادث رسانهها با سبک و سیاق پرآسیب فعلی، میزبان دکتر میثم حسینپور؛ قاضی دادگستری و بازپرس اسبق ویژه قتل عمد دادسرای امور جنایی تهران در تسنیمبودیم که ماحصل این گفتوگوی چالشی را در ادامه از نظر میگذرانید:
تسنیم: با توجه به تمایل ذاتی انسان به اخبار حوادث و تاثیرگذاری رسانهها بر افکار عمومی، انتشار اخبار جنایی به صورتی که رسانههای کشورمان طی این سالها اقدام به انتشار آن کردهاند و اینکه اخبار جنایی معمولاً با توصیف جزئیات دقیق و بدون ارائه هیچ مطلب و تحلیل درباره چرایی وقوع این جرایم، آیا میتواند تاثیری بر افرایش جرایم مشابه و افزایش سطح "احساس ناامنی" در جامعه داشته باشد؟
کل مردم دنیا به نوعی علاقهمند به حوزه اخبار حوادث و مطالب جنایی هستند! پرفروشترین سریالها، کتابها و فیلمها، "ژانر جنایی" است؛ به همین دلیل خبرگزاریها و روزنامهها بخش حوادث را دارند و معمولا یکی از پربازدیدترین قسمتهای یک رسانه، حوزه حوادث است اما اینکه پوشش اخبار جنایی میتواند در کاهش آمار جرم و پیشگیری اثر داشته باشد یک موضوع متفاوت است.
برخی از خبرگزاریها و روزنامهها در پوشش اخبار جنایی، صرفاً به تیترهای جذاب و جنجالبرانگیز بسنده میکنند و به جزئیات هولناک و تکاندهنده جنایات میپردازند؛ این رویکرد نه تنها کمکی به حل معضل خشونت در جامعه نمیکند، بلکه میتواند تاثیرات منفی متعددی بر روح و روان جامعه داشته باشد.
یک گزارش کامل از جنایت باید به ابعاد مختلف جرم، از جمله علل و عوامل وقوع جرم، مشخصات مجرم و قربانی، تاثیرات جرم بر افراد آسیبدیده، و اقدامات قانونی و اجتماعی برای پیشگیری از وقوع جرمهای مشابه بپردازد؛ اما رسانهها معمولاً صرفاً بخاطر جذب مخاطب، نحوه ارتکاب جرم را با جزئیات بیان میکنند و از بُعد جرمشناسی به آن جنایت نمیپردازند!
ناگفته نماند "روایت اول" در خبر نیز حائز اهمیت بوده اما در کنار انتشار خبر، تحلیل حادثه از منظر جامعهشناسی و جرمشناسی برای مشخص شدن علت وقوع قتل و راههای پیشگیرانه مهم است؛ ضعف رسانههای ما در حوزه حوادث این است که صرفاً اخبار حوادث و جنایات را روایت میکنند.
به عنوان نمونه، چندی قبل وقوع قتل پزشک جوانی در خانهاش در شرق تهران به تیم جنایی اعلام شد که ما به برای بررسی صحنه جرم به آنجا رفتیم و پس از تحقیقات گسترده پی بردیم که همسر مقتول به دلیل ارتباطهای خارج از چارچوب با همکاری 2 مرد غریبه، این قتل را انجام داده است! این زوج یک دختر جوان نیز داشتند که بر اثر قتل پدرش، ضربه روحی بزرگی به او وارد شد و لازم بود رسانهها و نهادهای حمایتی از منظر جرمشناسی و روانشناسی به آینده این دختر که پدرش قربانی جنایت و مادرش بازداشت شده است، میپرداختند اما متاسفانه هیچ رسانهای به این بخش مهم پرونده این جنایت، توجهی نکرد و هیچ مطلبی در این باره توسط رسانهها تولید نشد!
قتل پزشک جوان به دستور همسر شکّاک در تهرانپارس/ 2 مرد اجیر شده دستگیر شدندتسنیم: چه ملاحظاتی در رسانهها برای پوشش اخبار جنایی باید در نظر گرفته شود تا از تقلید جرم توسط افراد مستعد و دارای زمینه مشابه و توسعه و رواج خشونت جلوگیری شود؟
رسانهها باید "تحلیل جرمشناسی و روانشناسی جنایات" را در کنار تولیدات اخبار حوادث خود داشته باشند که این امر میتواند به افزایش آگاهی عمومی جامعه در مورد عوامل مرتبط با خشونت و راهکارهای کنترل خشم کمک کند.
این امر میتواند به نوبه خود، از وقوع جرایم جدید در آینده جلوگیری کند همچنین توجه به پیامدهای روانی و اجتماعی جرم برای قربانیان و خانوادههای آنها، از جمله وظایف رسانهها است؛ تحلیل عمیق این حوادث میتواند به درک بهتر وضعیت قربانیان و نیازهای آنها کمک کند و زمینهساز حمایتهای اجتماعی و روانی مناسب از آنها شود؛ باید توجه داشته باشیم که وقوع یک قتل، یک نسل را درگیر میکند!
رسانهها در پوشش اخبار جنایی، نقشی دوگانه ایفا میکنند؛ از یک سو، تحلیل اخبار جنایی از منظرهای مختلف میتواند جنبه پیشگیرانه داشته باشد و با پایین آوردن آمار جرم به دستگاه قضایی و کیفری کمک کند و از سوی دیگر، انتشار اخبار به صورت تیتروار و بدون تحلیل عمیق، میتواند جرائم را عادیسازی کند و افراد آسیبپذیر را به تقلید از جنایت تشویق کنند!
در حوزه جرمشناسی، نظریهای تحت عنوان "فنون خنثیسازی" وجود دارد که به بررسی روشهای افراد برای توجیه رفتار مجرمانه خود میپردازد؛ فرض کنید فردی در اخبار مشاهده میکند که سارقی برای تامین هزینههای درمان فرزند بیمار خود دست به سرقت زده است؛ این فرد با توجه به پیشزمینه ذهنی و شرایطی که در آن قرار دارد، ممکن است با خود فکر کند که "پس من هم برای حل مشکلی که دارم میتوانم دست به سرقت بزنم!" در این مثال، مشاهده عمل مجرمانه و توجیه آن توسط فرد به دلیل شرایط خاص، نمونهای از فنون خنثیسازی است.
از سوی دیگر نظریه "پنجره شکسته" در جرمشناسی را داریم؛ این نظریه میگوید دیدن یک پنجره شکسته در یک خانه، کارخانه یا نظایر آن از دور و نزدیک، به شما این پیام را میدهد که در آن مکان، اوضاع به سامان نیست و نظمی وجود ندارد و برای انجام کار خلاف و پنهانی، مساعد است که رسانهها صرفاً با انتشار اخبار جنایی این زمینه را در ذهن خواننده ایجاد میکنند!
انتشار اخبار حوادث به صورت تیتروار و بدون تحلیل عمیق، مانند تلهای عمل میکند که احساس امنیت را از جامعه سلب کرده و هراس و اضطراب را در میان افراد دامن میزند.
تصور کنید خواننده خبری با مشاهده انبوهی از خبرهای سرقت در خیابان، در هر لحظه نگران قاپیده شدن گوشی موبایل خود باشد! این ترس بیجا نه تنها زندگی روزمره شهروندان را مختل میکند بلکه میتواند پیامدهای مخربی برای سلامت روان افراد، به ویژه کودکان و نوجوانان نیز به همراه داشته باشد.
نکته حائز اهمیت، تنوع مخاطبان رسانهها است؛ از کودک 8 ساله تا پیرمرد 80 ساله، طیف وسیعی از افراد به اخبار، از جمله اخبار حوادث، دسترسی دارند؛ انتشار این اخبار بدون فیلتر و طبقهبندی سنی مناسب، میتواند مخاطرات متعددی را به همراه داشته باشد؛ در دنیای امروز که دسترسی به اطلاعات در فضای مجازی به طور بیسابقهای آسان شده است اخبار حوادث باید طبقه بندی شود اما متاسفانه در کشورمان این مکانیزم وجود ندارد!
تسنیم: با توجه به نقصی که رسانههای کشورمان در زمینه "روایت اول" اخبار دارند و در بسیاری از مواقع، این امر باعث در دست گرفتن روایت اول برخی حوادث توسط رسانههای معاند میشود که پیامدهای وخیم بعدی را به دنبال دارد، برای ارتقای سطح اطلاعرسانی دقیق، سریع و شفاف در جامعه به ویژه در مواقع وقوع بحران یا حوادث ناگوار، چه راهکارهایی را میتوان پیشنهاد داد؟
در سالهای اخیر، شاهد ضعف قابل توجهی در روایت اولی اخبار توسط رسانههای داخلی بودهایم؛ این ضعف، فرصتی را برای رسانههای معاند فراهم کرده تا با سوءاستفاده از اخبار ناگوار و انعکاس مغرضانه آنها، احساس امنیت در جامعه را خدشهدار کنند البته گاهی اوقات رسانههای کشور در حوزه "روایت اول" خوب عمل کردهاند و با اطلاعرسانی بهموقع جلوی جریانسازیهای مخرب رسانههای معاند گرفته شده است.
رسانههای معاند همواره به دنبال سوءاستفاده از هر فرصتی برای بزرگنمایی کوچکترین اتفاقات و جلوه دادن آنها به عنوان بحرانهای بزرگ هستند؛ در مقابل، وظیفه اصلی اطلاعرسانی در چنین شرایطی بر عهده مسئولان چنین پروندههایی است.
این دسته از مسولان باید با اطلاعرسانی سریع، دقیق و با رعایت حفظ مسائل محرمانه، از جریانسازیهای منفی که به امنیت و ثبات جامعه آسیب میزند، جلوگیری کنند البته ناگفته نماند که متاسفانه در حال حاضر فضای مناسبی برای این نوع اطلاعرسانیها وجود ندارد و حتی قضات نیز نیاز دارند تا مجوزهای لازم را کسب کنند!
تسنیم: به عنوان محور سؤال بعد؛ متاسفانه در حوزه اخبار حوادث شاهد انتشار اخبار "روابط نامشروع و غیراخلاقی" در رسانهها هستیم که این امر به شدت میتواند زمینه ترویج و قبحزدایی از این نوع روابط را در جامعه فراهم کند؛ در این زمینه، رسانهها چه ملاحظاتی را باید رعایت کنند؟
بله! متاسفانه در سالهای اخیر، شاهد افزایش قبحزدایی از روابط نامشروع در تولیدات رسانهای خارجی و برخی سریالهای داخلی بودهایم؛ این امر، پیامدهای منفی متعددی برای جامعه به همراه داشته است.
نمایش روابط نامشروع به عنوان امری عادی و پذیرفته شده در رسانهها، میتواند به عادیسازی این روابط در جامعه منجر شود؛ این امر، موجب تضعیف بنیان خانواده و افزایش آسیبهای اجتماعی میشود.
قبحزدایی از روابط نامشروع، فرهنگ بیبندوباری را در جامعه ترویج میکند. این امر، موجب افزایش رفتارهای پرخطر بهویژه در میان جوانان میشود؛ از طرفی دیگر رفتارهای متعصبانه در بعضی از مناطقی که جامعه مذهبیتری دارد را شاهد هستیم که این تعارض، موجب تنشهای شدید بعد میشود.
در برخی موارد، قبحزدایی از روابط نامشروع و عادیسازی آن در جامعه، فاجعههایی مانند قتل را به دنبال دارد؛ فرد آسیب دیده که احساس امنیت و آرامش خود را از دست داده است، ممکن است برای تسلی خود دست به جنایت بزند! در این راستا نهادهای ذیربط باید نظارت دقیقی بر محتوای رسانهها داشته باشند و از تولید و پخش برنامههایی که به قبحزدایی از روابط نامشروع میپردازند، جلوگیری کنند.
پس از وقوع قتل "رومینا اشرفی" تحقیقاتی در مورد علل و عوامل آن انجام شد؛ در این تحقیقات، مشخص شد که عوامل متعددی در وقوع این جنایت از جمله فشارهای اجتماعی بر روی پدر رومینا برای مجازات دخترش به دلیل فرار از خانه، یکی از مهمترین عوامل این جنایت بود؛ برخی افراد در جامعه این پدر را به قتل دخترش تشویق میکردند! و اگر پدر دست به قتل نمیزد، او آدم بدی بود! این موضوع نشاندهنده وجود خلاءهای فرهنگی و اجتماعی در جامعه است.
یا به عنوان مثال دیگری، در گذشته طلاق تابویی بزرگ در جامعه ما محسوب میشد به قول معروف میگفتند دختر باید با لباس سفید به خانه بخت برود و با کفن برگردد اما در حال حاظر جشن طلاق برگزار میکنند و این پدیدهای جدیدی است که در سالهای اخیر در برخی مواقع شاهد آن هستیم.
تسنیم: قاعدتاً ترویج روابط آزاد و غیراخلاقی توسط رسانهها و در قالب تولیدات رسانهای، فیلمها و سریالهای داخلی و خارجی میتواند به قتل و جنایات هولناکی منجر شود! در این حوزه چه باید کرد؟
عوامل متعددی در وقوع جنایت نقش دارند و روابط آزاد و غیراخلاقی یکی عوامل اصلی هستند؛ در برخی از روابط آزاد، یکی از طرفین ممکن است احساس حسادت به طرف مقابل داشته باشد و این حسادت میتواند به خشونت و حتی جنایت ختم شود.
برای نمونه چندی قبل زن و شوهر جوانی که با روابط آزاد مشکلی نداشتند، به یک میهمانی مختلط دعوت شدند و مشروبات الکلی تقلبی مصرف کردند اما مرد بهخاطر همین موضوع فوت کرد! در ادامه هم همسر وی برای انقامگیری با همسر فردی که مهمانی را برگزار کرده ارتباط گرفت و نهایتاً از دل این ماجرا، یک جنایت تکاندهنده بیرون آمد!
رسانهها باید صرفاً به روایت خبر اکتفا نکنند بلکه به تحلیل عمیق آن از منظرهای مختلف جرمشناسی، روانشناسی و جامعهشناسی بپردازند؛ این امر به افزایش آگاهی عمومی در مورد علل و عوامل وقوع جرم، راهکارهای پیشگیری از آن و پیامدهای روانی و اجتماعی جرم برای قربانیان و جامعه کمک میکند.
رعایت این راهکارها میتواند ضمن حفظ حق اطلاعرسانی، از تبعات منفی اخبار جنایی بر جامعه و سلامت روان افراد، بکاهد؛ در کنار این موارد، لازم است به نقش مهم خانواده و آموزش و پرورش در تربیت نسل آینده و نهادینه کردن ارزشهای اخلاقی و انسانی نیز اشاره کرد؛ با تلاش و همکاری همه آحاد جامعه میتوانیم محیطی امن و سالم برای خود و نسلهای آینده بسازیم.
انتهای پیام/